FTX Çöküşü İncelemesi: Merkezi Borsalar Neden Bir Gecede Düştü
💥 FTX Çöküşünü Gözden Geçirme (2022)
—— Merkezi Borsaların Güven Sisteminin Tamamen Çöküşü
Birinci: FTX Çökmeden Önce: "Neredeyse Mükemmel" Görünüyordu
Çöküşten önce, FTX kripto endüstrisindeki en güvenli ve profesyonel borsalardan biri olarak görülüyordu:
- Kurucu SBF sık sık ana akım medyada yer aldı
- Uyumluluk, risk kontrolü ve kurum dostu vurgusu yaptı
- Birçok girişim sermayesi ve politikacılarla yakın ilişkiler sürdürdü
FTX sadece bir ticaret platformu değil, kripto dünyasının "finansal altyapısı" gibiydi.
İkinci: Gerçek Sorun: Borsanın Yapmaması Gereken Her Şeyi Yaptı
FTX'in temel riski karmaşık değil, rollerin ciddi şekilde yanlış konumlandırılması:
- Kullanıcı varlıkları ilişkili şirket Alameda Research'e aktarıldı
- Müşteri fonları yüksek riskli işlemler ve kaldıraçlı operasyonlar için kullanıldı
- Platform token'ı FTT teminat olarak kullanıldı ve iç döngü oluşturdu
Bu teknik bir açık değil, kurumsal suiistimal.
Üçüncü: Patlama Noktası: Güven Çöküşü Herhangi Bir Panikten Hızlı
2022 Kasım'ında, piyasa Alameda'nın bilanço yapısını sorgulamaya başladı:
- Alameda varlıkları büyük ölçüde FTT'ye bağımlıydı
- FTT likiditesi yetersizdi, ancak "çekirdek varlık" olarak aşırı değerlendi
- Satış bilgisi kamuoyuna açıklanınca piyasa paniği tetiklendi
- Kullanıcılar toplu çekim yaptı, FTX ödeyemedi
👉 Kısa几天 içinde, dünyanın ikinci en büyük borsası doğrudan durdu.
Dördüncü: Neden FTX Bu Kadar Hızlı Çöktü?
FTX'in çöküş hızı, üç ölümcül varsayımdan kaynaklanıyor:
- ❌ "Kullanıcılar aynı anda çekim yapmaz"
- ❌ "Platform token'ı sonsuza kadar değerli"
- ❌ "İtibar denetimi yerine geçer"
Güven bozulduğunda, merkezi platformlarda neredeyse tampon alanı yok.
Beşinci: Zincirleme Reaksiyon: Mt.Gox'tan Daha Derin
FTX çöküşünün etkisi tek platformu aşıyor:
- BlockFi, Genesis gibi kurumlar sırayla krize girdi
- Birçok fon ve proje fonları donduruldu
- Piyasa CEX'e güveni dramatik şekilde düştü
👉 Proof of Reserves (Varlık Kanıtı) ilk kez endüstri konsensüsü talebi oldu.
Altıncı: FTX'in Endüstriye Bıraktığı Temel Dersler
- "Uyum anlatısı" şeffaflığın yerini alamaz
- Merkezi borsalar banka değildir
- Kullanıcı varlık izolasyonu temel çizgi, bonus değil
FTX olayı tüm endüstriyi eski bir sözü yeniden anlamaya zorladı:
Not your keys, not your coins。